Απαντήσεις σε ερωτήματα για την υπαιτιότητα και άλλα θέματα σε διάφορες περιπτώσεις τροχαίων ατυχημάτων.
*Ερώτηση: Οδηγούσα στην εθνική οδό Αθήνας-Πάτρας. Σε μία διασταύρωση ενός μικρού δρόμου και της εθνικής βγήκε ένα αυτοκίνητο από τα δεξιά μου και συγκρουσθήκαμε. Στην διασταύρωση δεν υπήρχε ΣΤΟΠ,και ο άλλος ισχυρίζεται ότι είχε προτεραιότητα επειδή ερχόταν από δεξιά μου.Ποιός έχει δίκιο;
*Απάντηση: Ο ΚΟΚ στο άρθρο 26 παρ.5 ορίζει ότι όταν δεν υπάρχει σήμανση σε ισόπεδο οδικό κόμβο,η προτεραιότητα ανήκει στον εκ δεξιών ερχόμενο,με ορισμένες εξαιρέσεις,μία εκ των οποίων αφορά στα οχήματα που κινούνται σε αυτοκινητοδρόμους και οδούς ταχείας κυκλοφορίας.Αυτοκινητόδρομοι ,σύμφωνα με το άρθρο 2 του ΚΟΚ,είναι αυτοί που δεν συνδέονται με άλλους δρόμους και επομένως δεν μπορεί κανείς να μπει σε αυτούς ,ούτε να βγει,ενώ χωρίζονται τα ρεύματα κυκλοφορίας με διαχωριστικές νησίδες.Επισημαίνονται με ειδικές πινακίδες (δύο παράλληλες γραμμές σε μπλε φόντο,που διακόπτονται στη μέση από μία μπάρα). Οδός ταχείας κυκλοφορίας,σύμφωνα με το ίδιο άρθρο, είναι αυτή που εξυπηρετεί τις γύρω περιοχές,αλλά δεν διασταυρώνεται ισοπέδως με άλλους δρόμους,και όποιος θέλει να βγει ή να μπει σε αυτήν μπορεί να το κάνει χρησιμοποιώντας μόνο παρακαμπτηρίους και ανισόπεδες διαβάσεις.Επισημαίνεται με ειδική πινακίδα (άσπρο αυτοκίνητο σε μπλε φόντο).
Όπως γίνεται αντιληπτό,δεν μπορεί κανείς να θεωρήσει αυθαίρετα ότι η εθνική οδός είναι αναγκαστικά ταχείας κυκλοφορίας ή αυτοκινητόδρομος,αφού ο νόμος ορίζει σαφέστατα τις προϋποθέσεις για τον χαρακτηρισμό αυτό.Υπάρχουν βέβαια ορισμένες Υπουργικές αποφάσεις που χαρακτηρίζουν κάποια τμήματα των εθνικών μας οδών ως «ταχείας κυκλοφορίας»,αλλά εφόσον οι ως άνω προϋποθέσεις που ορίζει ο ΚΟΚ δεν πληρούνται,ο ΚΟΚ υπερισχύει κάθε αντίθετης διάταξης Υπουργικής απόφασης, διότι ο νόμος πάντοτε υπερισχύει της Υ.Α.
*Συμπέρασμα. Επομένως,η απάντηση στο ερώτημα είναι ότι αυτός που εισήλθε στην εθνική οδό (στο συγκεκριμένο τμήμα,που δεν πληροί τις προδιαγραφές του αυτοκινητοδρόμου ή της οδού ταχείας κυκλοφορίας) από τον κάθετο δρόμο εκ δεξιών της,έχει προτεραιότητα έναντι αυτού που εκινείτο στην εθνική οδό,άσχετα αν το σωστό θα ήταν να υπάρχει πινακίδα ΣΤΟΠ στον κάθετο δρόμο.Εξάλλου,η προτεραιότητα εκ δεξιών σε διασταυρώσεις χωρίς σήμανση, υφίσταται όταν υπάρχει ταυτόχρονη (ή στην πράξη σχεδόν ταυτόχρονη) είσοδος στην διασταύρωση των δύο οχημάτων. Περισσότερα γι΄αυτό το θέμα στην περίπτωση που ακολουθεί.
*Ερώτημα: Έλεγξα από δεξιά την κίνηση σε μία διασταύρωση χωρίς σήμανση,όπου βρισκόμουν από αριστερά,και μετά άρχισα να τη διασχίζω.Ενώ πλησίαζα στην έξοδο της διασταύρωσης ήρθε ένα άλλο αυτοκίνητο από δεξιά μου σαν βολίδα και έπεσε στο πίσω δεξιό φτερό μου.Ευθύνομαι;
*Απάντηση: Αν το όχημα που βρίσκεται από αριστερά εισέλθει πρώτο σε μία διασταύρωση χωρίς σήμανση,μετά από προσεκτικό έλεγχο του οδηγού του,και βρίσκεται στην έξοδο της διασταύρωσης όταν γίνει το ατύχημα,έχει προτεραιότητα διέλευσης. Την άποψη αυτή δέχονται πολλοί δικαστές.Ενδεικτικά από την νομολογία αναφέρουμε την απόφαση του Εφετείου Αθηνών 2452/81. Βέβαια,αν αυτός που βρίσκεται από αριστερά εισέλθει με μεγάλη ταχύτητα στην διασταύρωση,ευθύνεται αποκλειστικά για το ατύχημα,έστω και αν εισήλθε πρώτος και βρίσκεται στην έξοδο.
*Συμπέρασμα. Επειδή είναι δυσαπόδεικτο το θέμα του αν ο εξ αριστερών ευρισκόμενος οδηγός σταμάτησε για να ελέγξει την κίνηση των οχημάτων από δεξιά του,μην θεωρείτε δεδομένο ότι θα κερδίσετε την υπόθεση στα δικαστήρια,ακόμη κι αν συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που προαναφέρθηκαν.Τις περισσότερες πιθανότητες νίκης τις έχει αυτός που κινείται από δεξιά.
*Ερώτημα: Έκανα όπισθεν πολύ προσεκτικά σε έναν δρόμο που είχε λαϊκή αγορά και η κίνηση προς τα εμπρός ήταν αδύνατη.Στην διασταύρωση με τον κάθετο δρόμο ,ένα αυτοκίνητο που ήταν σταθμευμένο στη γωνία, πρώτο στη σειρά, ξεκίνησε ξαφνικά χωρίς να ελέγξει ο οδηγός του με αποτέλεσμα να συγκρουσθούμε.Ποιός φταίει;
*Απάντηση: Ο ΚΟΚ ορίζει στο άρθρο 26 παρ. 5 ότι όσοι ξεκινούν ή κάνουν επιτρεπτή οπισθοπορεία, οφείλουν να παραχωρούν προτεραιότητα.Η οπισθοπορεία επιτρέπεται μόνο σε δύο περιπτώσεις: 1.Όταν η κίνηση προς τα εμπρός είναι αδύνατη. 2.Σε ελιγμό σταθμεύσεως,σε μήκος όχι μεγαλύτερο του διπλασίου μήκους του οχήματος και στον ίδιο δρόμο.
Στην προκειμένη περίπτωση,και οι δύο οδηγοί όφειλαν να παραχωρήσουν προτεραιότητα,βάσει του ΚΟΚ,οπότε η κρίση γίνεται βάσει των ιδιαιτέρων συνθηκών.Αν ο οδηγός του αυτοκινήτου που έκανε οπισθοπορεία , μπορέσει να αποδείξει ότι έλεγχε ανά πάσα στιγμή την κίνηση που έκανε προς τα πίσω και ότι ο άλλος οδηγός ξεκίνησε από την θέση στάθμευσης χωρίς να ελέγξει,θα κερδίσει την υπόθεση.Υπάρχει βέβαια πάντοτε η πιθανότητα να κρίνει το δικαστήριο ότι και οι δύο ήταν συνυπαίτιοι,αν και η κρίση περί συνυπαιτιότητας δεν είναι πολύ συχνή στις υποθέσεις τροχαίων ατυχημάτων.
Νίκος – Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος