Σίγουρα έχετε παρατηρήσει,όταν οδηγείτε σε δρόμους μακρυά από αστικά κέντρα, την πληθώρα διαφημιστικών πινακίδων και επιγραφών που υπάρχουν δίπλα στους δρόμους αυτούς. Ο Κ.Ο.Κ. απαγορεύει αυτήν την άκρως διαδεδομένη στη χώρα μας πρακτική και προβλέπει την τιμωρία των υπαιτίων με ποινές φυλάκισης και πρόστιμα.
Ειδικότερα,ο ΚΟΚ απαγορεύει την διαφήμιση, που πραγματοποιείται με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, στα τμήματα των εθνικών και επαρχιακών οδών που βρίσκονται εκτός κατοικημένων περιοχών,σε ζώνη 150 μέτρων και από τις δύο πλευρές του άξονα αυτών των δρόμων. Η απαγορευμένη ζώνη περιορίζεται στα 40 μέτρα όταν οι περιοχές είναι κατοικημένες,εφόσον το επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας σε αυτά τα τμήματα δρόμων είναι μεγαλύτερο από τα 70 χιλ./ώρα.Όταν το όριο ταχύτητας στα τμήματα δρόμων που βρίσκονται μέσα σε κατοικημένες περιοχές είναι 70 χιλιόμετρα ή μικρότερο,επιτρέπεται η διαφήμιση με οποιονδήποτε τρόπο, μέχρι την ρυμοτομική γραμμή. Εξαίρεση υφίσταται για τους δρόμους που χαρακτηρίζονται με αποφάσεις του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. ως μέρος πρωτεύοντος αστικού δικτύου,στους οποίους είναι δυνατόν να απαγορεύεται η διαφήμιση, ή να περιορίζεται. Επίσης,απαγορεύεται γενικά η τοποθέτηση επιγραφών ή διαφημίσεων σε θέση ή κατά τρόπο που μπορεί να έχει οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση στους χρήστες της οδού.
Είναι βεβαίως προφανής ο σκοπός των απαγορεύσεων που προαναφέρθηκαν. Οι διαφημιστικές πινακίδες σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για την οδική ασφάλεια,αφού αποσπούν την προσοχή των οδηγών,ιδίως δε των ανδρών,αφού πάμπολλες διαφημίσεις εμπορευματοποιούν σε απαράδεκτο βαθμό το γυναικείο σώμα,προβάλλοντάς το γυμνό ακόμη και για προϊόντα ή υπηρεσίες που καμμία σχέση δεν έχουν με γυμνή γυναικεία σάρκα…Η διαφήμιση,βλέπετε,στηρίζεται στην αρχή της αναλογικής επανεισαγωγής,βάσει της οποίας μία απεικόνιση a priori αποδεκτή από το ευρύ κοινό (ή από μία ευρεία κατηγορία του κοινού,π.χ. άνδρες) χρησιμοποιείται κατά κόρον για να ταυτισθεί στην συνείδηση του κοινού η εκ των προτέρων αρεστή έννοια που απεικονίζεται με το διαφημιζόμενο προϊόν. Τα κόλπα των διαφημιστών όμως δεν επιτρέπεται να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των χρηστών του οδικού δικτύου και γι΄αυτό ο ΚΟΚ προβλέπει για τους παραβάτες των ως άνω διατάξεων ποινές φυλάκισης μέχρι ενός έτους και χρηματικές ποινές μέχρι του ποσού των 600.000 δρχ. ή των 2.000.000 δρχ. αν στις διαφημίσεις έχουν χρησιμοποιηθεί ανεξίτηλες ουσίες,εφόσον δεν προβλέπονται αυστηρότερες ποινές από άλλες διατάξεις ,όπως ο νόμος για τον τρόπο διενέργειας διαφήμισης (το ποσό των 2.000.000 δρχ. είναι πολύ μικρό ,κατά την γνώμη του γράφοντος, για να λειτουργεί αποτρεπτικά,οπότε το μόνο φόβητρο είναι η τσουχτερή ποινή φυλάκισης). Οι ποινές αυτές αφορούν τόσο στα πρόσωπα που διενεργούν ως αυτουργοί διαφημιστικές πράξεις κατά παράβαση των διατάξεων του ΚΟΚ,όσο και στους διαφημιστές και στους διαφημιζόμενους. Τα πρόσωπα που ασκούν τη διοίκηση ή τη διαχείριση νομικών προσώπων του δημοσίου ή του ιδιωτικού τομέα τιμωρούνται ως αυτουργοί για τις παραβάσεις που αφορούν σε διαφήμιση.
Ειδική ρύθμιση υπάρχει στον ΚΟΚ για την διαφύλαξη της ορατότητας των οδηγών προς τους σηματοδότες.Απαγορεύει λοιπόν την τοποθέτηση φωτεινών πινακίδων που περιέχουν κόκκινο, κίτρινο ή πράσινο χρώμα σε απόσταση –καθ΄υψος και κατά πλάτος-μικρότερη των 20 μέτρων από κάθε σηματοδότη.
Η τοποθέτηση επιγραφών με την επωνυμία επιχείρησης που έχει εγκαταστάσεις στον δρόμο όπου τοποθετούνται οι επιγραφές,επιτρέπεται εφόσον δεν παραβιάζονται οι προαναφερθείσες διατάξεις και οι πινακίδες είναι τοποθετημένες παράλληλα με τον άξονα του δρόμου.Κάθετα προς τον άξονα του δρόμου επιτρέπεται να τοποθετούνται μόνο οι πινακίδες των πρατηρίων καυσίμων και τα εγκεκριμένα πλαίσια για διαφημίσεις. Ο νέος ΚΟΚ απαγορεύει την τοποθέτηση διαφημίσεων στα στέγαστρα των στάσεων αστικών και υπεραστικών συγκοινωνιών στα άκρα τους που βρίσκονται προς την κατεύθυνση της κυκλοφορίας. Χρειαζόταν κοινός νους για να μην εμποδίζεται η ορατότητα των πεζών που περιμένουν στις στάσεις,που όμως δεν υπήρχε,αφού στο βωμό του κέρδους θυσιάζονται τα πάντα.Έτσι μερικοί άτυχοι συμπολίτες μας πλήρωσαν με την ζωή τους και με την σωματική τους ακεραιότητα την απληστία αρκετών διαφημιστών και διαφημιζομένων,που έβαζαν πριν την ισχύ του νέου ΚΟΚ διαφημίσεις και από τις δύο πλευρές στα στέγαστρα.
Ο ΚΟΚ απαγορεύει επίσης τις φωτεινές ή φωτιζόμενες διαφημίσεις,τα αντανακλαστικά στοιχεία για διαφήμιση και τα εναλασσόμενα μηνύματα σε όχημα κάθε είδους.Ακόμη απαγορεύει κάθε είδους διαφήμιση στις κολώνες της ΔΕΗ και στα φανάρια , καθώς και στις διαχωριστικές νησίδες,αλλά αυτήν την απαγόρευση πολλοί διαφημιζόμενοι (συνήθως μικρής οικονομικής επιφάνειας) την γράφουν στα παλαιά τους υποδήματα…
Αρμόδια αρχή για την αφαίρεση των πινακίδων ή άλλων μέσων διαφήμισης είναι ο δήμος (ή η κοινότητα) στα όρια του οποίου βρίσκεται η διαφημιστική πινακίδα.
Νίκος-Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος