27. ΕΡΩΤΗΣΗ

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ένα 9χρονο παιδί πετάχθηκε μπροστά στο αυτοκίνητό μου,προσπαθώντας να διασχίσει τρέχοντας το δρόμο χωρίς έλεγχο.Βγήκε μάλιστα ανάμεσα από αυτοκίνητα και ήταν αδύνατον να το δω,με αποτέλεσμα να το τραυματίσω (έσπασε το χέρι του).Οι γονείς του δεν το πρόσεχαν,όπως όφειλαν,και τώρα άσκησαν αγωγή εναντίον μου και εναντίον της ασφαλιστικής μου εταιρείας,ζητώντας εκατομμύρια,ενώ είναι προφανές ότι δεν έχω καμμία ευθύνη για το ατύχημα ! Εγώ έχω και αυτόπτη μάρτυρα. Υπάρχει περίπτωση να κερδίσουν την αγωγή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:Ας αρχίσουμε από την ευθύνη των γονέων του ανηλίκου,που οφείλουν να έχουν την εποπτεία του.Ο Αστικός Κώδικας (αρ.923) ορίζει ότι όποιος έχει την εποπτεία ανηλίκου ευθύνεται για την ζημιά που προκαλεί ο ανήλικος παράνομα σε τρίτον,εκτός εάν αποδείξει ότι άσκησε την προσήκουσα εποπτεία,ή ότι η ζημία δεν ήταν δυνατόν να αποτραπεί.
Η εποπτεία,σύμφωνα με αρκετές δικαστικές αποφάσεις, δεν είναι απαραίτητη σε όλες τις ενέργειες του ανηλίκου,όπως π.χ. της μετάβασης και της επιστροφής από το σχολείο του,εφόσον αυτό βρισκεται κοντά στο σπίτι. Προσωπικά πάντως θεωρώ ανεύθυνους τους γονείς που αφήνουν το μικρό παιδί τους μόνο του στους δρόμους.
Ο ανήλικος που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο έτος της ηλικίας του δεν έχει ικανότητα καταλογισμού.Επομένως δεν μπορεί ο ίδιος να έχει υπαιτιότητα για το ατύχημα που προκαλεί.Επίσης δεν μπορεί να προταθεί στο δικαστήριο που εκδικάζει την υπόθεση συνυπαιτιότητα των γονέων του ή των κηδεμόνων του για έλλειψη προσήκουσας εποπτείας,διότι σε αυτήν την περίπτωση ο ανήλικος θα αντιμετώπιζε τις συνέπειες του πταίσματος των γονέων ή κηδεμόνων του.
Βάσει του αρ. 917 ΑΚ,όταν το παιδί έχει συμπληρώσει τα 10 χρόνια του,αλλά όχι τα 14,είναι δυνατόν να κριθεί από τα δικαστήρια ως υπαίτιο ή συνυπαίτιο για τον τραυματισμό του και ευθύνεται για τις ζημίες που προξένησε. Προϋπόθεση γι΄αυτήν την κρίση της υπαιτιότητας ή συνυπαιτιότητας του ανηλίκου αποτελεί η απόδειξη ότι ενέργησε με διάκριση,δηλαδή έχοντας το αναγκαίο επίπεδο πνευματικής ανάπτυξης για να κρίνει τον παράνομο χαρακτήρα της πράξης του. Αν αποδειχθεί ότι το παιδί ενέργησε χωρίς διάκριση,δεν ευθύνεται,αλλά για να αποδειχθεί ο ως άνω ισχυρισμός θα πρέπει ο ανήλικος να υπολείπεται νοητικά.
Για τα παιδιά που έχουν συμπληρώσει το 14ο έτος της ηλικίας τους δεν υπάρχει ζήτημα: ευθύνονται κανονικά,αν αποδειχθεί ότι ο τραυματισμός τους τελεί σε αιτιώδη συνάφεια με δική τους παράλειψη ή παράνομη ενέργεια.
Είναι δυνατόν να ευθύνονται οι γονείς ή κηδεμόνες του ανηλίκου για τις ζημίες που προκάλεσε ο ανήλικος,αν αποδειχθεί ότι μπορούσαν να προβλέψουν την συμπεριφορά του ανηλίκου που οδήγησε στο ατύχημα και το ζημιογόνο αποτέλεσμα.Δεν ευθύνονται οι ως άνω,αν αποδείξουν ότι ο ανήλικος δεν τους είχε δώσει ποτέ αφορμή στο παρελθόν με την συμπεριφορά του για να εντείνουν τα μέτρα εποπτείας του.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Εσείς δεν πρέπει να κριθείτε ως υπαίτιος για τον τραυματισμό του ανηλίκου αν αποδείξετε τις συνθήκες που εκθέσατε,αφού ο τραυματισμός οφείλεται αποκλειστικά σε δική του ενέργεια.Όμως ούτε το 9χρονο παιδί βαρύνεται με πταίσμα,αφού δεν έχει ικανότητα για καταλογισμό.Το ζήτημα της αποζημίωσης είναι εντελώς διαφορετικό,διότι υπάρχει βασικός νόμος που διέπει τις αποζημιώσεις λόγω τροχαίων ατυχημάτων (ο ΓπΝ),ο οποίος έχει καθιερώσει από τις αρχές του προηγουμένου αιώνα την αντικειμενική ευθύνη ιδιοκτήτη αυτοκινήτου,δηλαδή την ευθύνη του για αποζημίωση ακόμη και χωρίς να φταίει για το ατύχημα,όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό το δικαστήριο να επιδικάσει αποζημίωση στους γονείς του ανηλίκου.
Νίκος – Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος