Στην χώρα μας υπάρχουν πολλές χιλιάδες ασυνείδητοι ιδιοκτήτες οχημάτων που δεν τα έχουν ασφαλίσει, αδιαφορώντας για τις αυστηρές συνέπειες που προβλέπει ο νόμος εις βάρος τους. Υπάρχουν επίσης αρκετές περιπτώσεις πτώχευσης ασφαλιστικών εταιρειών ή ανάκλησης της άδειας λειτουργίας τους, ενώ ακόμη δεν λείπουν από το προσκήνιο της αείποτε ζοφερής ,για πεζούς και εποχούμενους , κατάστασης την οποία προκαλούν ο ωχαδερφισμός, ο εγωϊσμός, η άγνοια και τα συμπλέγματα που κατατρύχουν πολλούς εποχούμενους συμπολίτες μας, οι εγκληματίες που εγκαταλείπουν τον τόπο του ατυχήματος μετά από την πρόκληση ζημιών ή,ακόμη χειρότερα,μετά από την πρόκληση τραυματισμού.
Για όλες αυτές τις περιπτώσεις,ο νομοθέτης προέβλεψε,ήδη από το 1976 (με τον νόμο 489/76),την ίδρυση και λειτουργία ενός νομικού προσώπου που λέγεται Επικουρικό Κεφάλαιο. Για την εύρυθμη λειτουργία του συνεισφέρουν υποχρεωτικά ένα μικρό ποσό οι πελάτες όλων των ασφαλιστικών εταιρειών που αναλαμβάνουν την κάλυψη της αστικής ευθύνης από ατυχήματα αυτοκινήτων.
Ο νόμος 489/76 προβλέπει ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο δεν ευθύνεται για όλες τις περιπτώσεις που ο παθών από τροχαίο ατύχημα δεν μπορεί να καλύψει τις ζημιές του με άλλο τρόπο. Οι περιπτώσεις που προβλέπει ο νόμος για την ευθύνη του Επικουρικού είναι οι εξής:
1.Όταν είναι ανασφάλιστο το όχημα του οποίου ο οδηγός προκαλεί το ατύχημα.Εξαιρεσεις από αυτήν την γενική ρύθμιση αποτελούν τα οχήματα του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (εφόσον όμως έχει εκδοθεί για τα οχήματα καθενός συγκεκριμένου ΝΠΔΔ Προεδρικό Διάταγμα),καθώς και τα οχήματα που ανήκουν σε ξένα κράτη και σε διακυβερνητικούς οργανισμούς. Το Επικουρικό δεν ευθύνεται σε αυτές τις περιπτώσεις,όπως επίσης και στις περιπτώσεις που προβλέπεται,βάσει του νόμου 489/76,εξαίρεση από την ασφαλιστική κάλυψη (κυρίως για επιβάτες του ανασφάλιστου οχήματος που γνώριζαν ότι το όχημα ήταν ανασφάλιστο,αλλά η απόδειξη για το Επικουρικό είναι δυσχερής,εκτός κι αν ο παθών καταθέσει στο Δικαστήριο ότι το γνώριζε,είτε γιατί είναι φιλαλήθης είτε γιατί αγνοεί την παραπάνω πρόβλεψη του νόμου…)
Ανασφάλιστο θεωρείται το όχημα όταν δεν έχει συνάψει ποτέ ο ιδιοκτήτης ή ο κάτοχός του σύμβαση ασφαλίσεως,ή όταν έχει λήξει η ισχύς της σύμβασης,δεν έχει ανανεωθεί ΚΑΙ η ασφαλιστική εταιρεία έχει στείλει συστημένη επιστολή στον πελάτη της στην οποία γνωστοποιεί το παραπάνω γεγονός. Επιπλέον,στην τελευταία περίπτωση , πρέπει το ατύχημα να έχει γίνει μετά από την παρέλευση 16 ημερών από την αποστολή της συστημένης επιστολής στον πελάτη της ασφαλιστικής εταιρείας, αλλιώς ευθύνεται η ασφαλιστική εταιρεία και όχι το Επικουρικό.
2.Όταν είναι και παραμένει άγνωστος ο υπαίτιος του ατυχήματος που προκάλεσε την ζημία,καθώς επίσης και ο ιδιοκτήτης ή ο κάτοχος του οχήματος.Πρέπει όμως να υπάρχει αντικειμενική αδυναμία του ζημιωθέντος ή παθόντος ως προς την διακρίβωση των στοιχείων του υπαιτίου ή του ιδιοκτήτη/κατόχου. Αν ο παθών μπορούσε με οποιονδήποτε τρόπο να μάθει τα στοιχεία του υπαιτίου ή ιδιοκτήτη/κατόχου και αμέλησε να το κάνει,το Επικουρικό δεν ευθύνεται. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που για το ατύχημα ήταν υπαίτιοι περισσότεροι του ενός , και μπορούσαν με οποιονδήποτε τρόπο να διακριβωθούν τα στοιχεία του ενός από αυτούς.
ΕΡΩΤΗΣΗ: ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, ΑΦΟΥ ΚΑΤΑΒΑΛΕΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΠΑΘΟΝΤΑ ΤΡΙΤΟ, ΝΑ ΣΤΡΑΦΕΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ΟΧΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ Η ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΤΩΧΕΥΣΕ Η ΑΝΕΚΛΗΘΗ Η ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ;
Η απάντηση είναι σαφέστατη: Σε κανονικές συνθήκες όχι. Το Επικουρικό μπορεί να στραφεί εναντίον του ιδιοκτήτη μόνο στις περιπτώσεις αποκλεισμού της ευθύνης του ασφαλιστή,στις οποίες έχουμε αναφερθεί αναλυτικά σε προηγούμενα τεύχη του auto motor und sport , π.χ. σε περίπτωση μέθης του οδηγού ή έλλειψης διπλώματος.
Νίκος-Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος
