Στο προηγούμενο τεύχος του Auto motor und sport αναφερθηκαν οι βασικές προϋποθέσεις που τάσσει ο νόμος για να υφίσταται ευθύνη του Επικουρικού Κεφαλαίου για αποζημίωση. Μία από τις περιπτωσεις ευθύνης του Επικουρικού υπάρχει όταν το ζημιογόνο αυτοκίνητο είναι ανασφάλιστο (με τις προϋποθέσεις που αναλύθηκαν στο πρώτο μέρος του άρθρου). Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το Επικουρικό είναι δικονομικός εγγυητής του ζημιώσαντος,δηλαδή του ιδιοκτήτη,κατόχου ή οδηγού του ανασφάλιστου ζημιογόνου οχήματος. Με απλά λόγια,σε καμμία περίπτωση δεν δικαιούται ο ζημιώσας όταν ενάγεται , να ζητήσει με αγωγή του να υποχρεωθεί το Επικουρικό να του καταβάλει όποιο ποσόν υποχρεωθεί να καταβάλει ο ίδιος στον ή στους ζημιωθέντες τρίτους. Αυτό θα ήταν κοινωνική πρόκληση και θα ισοδυναμούσε με επιβράβευση της εγκληματικής αναλγησίας των ιδιοκτητών,κατόχων και οδηγών ανασφαλίστων οχημάτων! Διαφορετική είναι βέβαια η περίπτωση του ιδιοκτήτη,κατόχου ή οδηγού οχήματος που ήταν ασφαλισμένο,αλλά πτώχευσε ή ανεκλήθη η άδεια λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας στην οποία ήταν ασφαλισμένο,που έχει το δικαίωμα να στραφεί κατά του Επικουρικού.Προϋπόθεση για τη γένεση της αξιώσεως κατά του Επικουρικού είναι η δημοσίευση της αποφάσεως για πτώχευση.
Το Επικουρικό πάντως δεν ευθύνεται στην ίδια έκταση με τον ασφαλιστή: σύμφωνα με μερίδα της νομολογίας,δεν υποχρεούται να καλύψει την απαίτηση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ή της ψυχικής οδύνης σε περίπτωση θανατώσεως προσώπου (υποστηρίζεται πάντως και η αντίθετη άποψη από σημαντική μερίδα της νομολογίας στην οποία περιλαμβάνεται και η απόφαση του Αρείου Πάγου υπ΄αρ. 9/1993, γεγονός που καθιστά κρατούσα την άποψη περί υποχρέωσης του Επικουρικού να καταβάλλει και χρηματική ικανοποίηση), ενώ ευθύνεται μόνο για τα εκάστοτε ισχύοντα κατώτατα όρια των ασφαλιστικών ποσών.
Το Επικουρικό έχει δικαίωμα υποκαταστάσεως στα δικαιώματα του ζημιωθέντος κατά του υποχρέου σε αποζημίωση στις τρεις από τις τέσσερις περιπτώσεις ευθύνης του,που αναφέρει περιοριστικά ο νόμος 489/1976,δηλαδή: 1.Στην περίπτωση που ήταν άγνωστο το υπεύθυνο για αποζημίωση πρόσωπο αλλά ακολούθως έγινε γνωστή η ταυτότητά του.Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να υπάρχει και ευθύνη ασφαλιστικής εταιρείας που τυχόν κάλυπτε το ζημιογόνο αυτοκίνητο. 2.Στην περίπτωση που είναι ανασφάλιστο το αυτοκίνητο. 3.Στην περίπτωση που το πρόσωπο που οδηγούσε το ζημιογόνο όχημα προκάλεσε το ατύχημα από πρόθεση,οπότε δεν ευθύνεται η ασφαλιστική εταιρεία του ζημιογόνου οχήματος (εκτός αν υπήρχε ειδική ασφαλιστική κάλυψη). Δεν υποκαθίσταται το Επικουρικό στην τέταρτη περίπτωση που αναφέρει περιοριστικά ο νόμος για την ευθύνη του,δηλαδή στην πτώχευση ή ανάκληση της άδειας λειτουργίας του ασφαλιστή. Η υποκατάσταση σημαίνει ότι το Επικουρικό μπορεί να ζητήσει με αγωγή του κατά του υποχρέου προς αποζημίωση να του καταβάλει ό,τι ποσόν κατέβαλε το Επικουρικό στον ζημιωθέντα τρίτο.Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το Επικουρικό θα πάρει οπωσδήποτε από τον υπόχρεο ολόκληρο το ποσό που κατέβαλε στον ζημιωθέντα τρίτο: αυτό εξαρτάται από την έκβαση της δίκης μεταξύ του Επικουρικού και του υποχρέου. Διαφορά, συνήθως, υπάρχει στην περίπτωση που το Επικουρικό αμέλησε να προβάλει ένσταση συνυπαιτιότητας του ζημιωθέντος τρίτου στην μεταξύ τους δίκη,ενώ η ένσταση αυτή γίνεται δεκτή στην δίκη μεταξύ του Επικουρικού και του υποχρέου προς αποζημίωση.
Ερώτηση: Ευθύνεται το Επικουρικό Κεφάλαιο όταν το ευθυνόμενο για αποζημίωση φυσικό πρόσωπο παραμένει άγνωστο;
Δυστυχώς για τον ζημιωθέντα,το Επικουρικό δεν υποχρεούται σε αποζημίωση σε αυτήν την περίπτωση,σύμφωνα με τον νόμο 489/1976.Αυτό ισχύει όμως μόνο για τις υλικές ζημίες. Δεν ισχύει για τις περιπτώσεις σωματικών βλαβών ή θανατώσεως από αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Επίσης, στην αγωγή του κατά του Επικουρικού,ο ζημιωθείς τρίτος πρέπει να αναφέρει (και να αποδείξει στο δικαστήριο) ότι κατέβαλε την επιμέλεια του μέσου συνετού συναλλασσομένου, αλλά παρόλα αυτά δεν μπόρεσε να εξακριβώσει την ταυτότητα του ευθυνομένου για την αποζημίωσή του προσώπου (ή καθενός από τα ευθυνόμενα πρόσωπα).
Νίκος-Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος