Τι συμβαίνει όταν σας προκαλέσει ζημίες ένα όχημα με ξένες πινακίδες; Πρέπει να πάτε στην χώρα που εκδόθηκαν οι πινακίδες του και να προσφύγετε στα δικαστήριά της για να βρείτε το δίκιο σας; Ευτυχώς όχι,διότι στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων το κόστος θα ήταν απαγορευτικό για την διεκδίκηση της αποζημίωσης που δικαιούσθε. (Εκτός αν βρίσκατε κατ΄αυτόν τον τρόπο μιά καλή δικαιολογία για ένα ταξιδάκι στο εξωτερικό, οπότε το έτερόν σας ήμισυ δεν πρέπει να διαβάσει αυτό το άρθρο…)
Σύμφωνα με τον νόμο 489/76, το Γραφείο Διεθνούς Ασφαλίσεως (στο εξής ΓΔΑ) ,που εδρεύει στην Αθήνα,είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και τελεί υπό τον έλεγχο του Υπουργείου Εμπορίου. Το ΓΔΑ άρχισε να λειτουργεί τον Οκτώβριο του 1986.
Για την ευθύνη του ΓΔΑ προς αποζημίωση απαιτείται μία από τις εξής δύο προϋποθέσεις:
1.Το γραφείο διεθνούς ασφάλισης της χώρας του ζημιογόνου αυτοκινήτου να έχει συνάψει την προβλεπόμενη από τον νόμο 489/76 σύμβαση με το ελληνικό ΓΔΑ και το αλλοδαπό αυτοκίνητο να καλύπτεται με πράσινη κάρτα σε ισχύ.
2.Το ζημιογόνο αυτοκίνητο να σταθμεύει συνήθως σε χώρα για τα αυτοκίνητα της οποίας δεν γίνεται έλεγχος ασφαλιστικής κάλυψης όταν περνούν τα σύνορα της Ελλάδας,βάσει σχετικών αποφάσεων της ΕΟΚ που υπεγράφησαν το 1988. Οι χώρες αυτές είναι αφενός οι 18 που είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου οι εξής: Νορβηγία, Ελβετία, Σλοβακία. Σε αυτήν την περίπτωση το αλλοδαπό αυτοκίνητο δεν χρειάζεται να καλύπτεται ούτε με πράσινη κάρτα ούτε με ασφάλιση από την χώρα της συνήθους του στάθμευσης.
Αν δεν συντρέχει μία από τις παραπάνω προϋποθέσεις,ο ζημιωθείς στην Ελλάδα από αλλοδαπό αυτοκίνητο πρέπει να ξέρει ποιά είναι η ασφαλιστική εταιρεία του αλλοδαπού ζημιογόνου αυτοκινήτου. Διαφορετικά, μπορεί να στραφεί απ΄ευθείας κατά του ΓΔΑ. Τα Ελληνικά δικαστήρια πάντως είναι αρμόδια για την εκδίκαση της αγωγής κατά της αλλοδαπής ασφαλιστικής εταιρείας.
Το ΓΔΑ έχει ως ανώτατο όριο ευθύνης τα εκάστοτε ισχύοντα κατώτατα ασφαλιστικά ποσά.Ο ζημιωθείς μπορεί να στραφεί ταυτόχρονα και κατά της αλλοδαπής ασφαλιστικής εταιρείας. Η εναγωγή της αλλοδαπής ασφαλιστικής εταιρείας είναι επιβεβλημένη όταν η ζημιά είναι μεγάλη και υπερβαίνει τα όρια ευθύνης του ΓΔΑ. Προϋπόθεση γι΄αυτό είναι στην ασφαλιστική σύμβαση με την αλλοδαπή εταιρεία να προβλέπονται μεγαλύτερα όρια ευθύνης από αυτά του ΓΔΑ και να έχει εκδοθεί από την αλλοδαπή εταιρεία πράσινη κάρτα. Αν το όριο ευθύνης της αλλοδαπής ασφαλιστικής εταιρείας είναι μεγαλύτερο από το εκάστοτε ισχύον αντίστοιχο όριο στην Ελλάδα,ισχύει το όριο της αλλοδαπής εταιρείας και όχι το ελληνικό.
Όταν ένα αλλοδαπό αυτοκίνητο που δεν ανήκει σε μία από τις χώρες της Ε.Ε. και των τριών άλλων που προαναφέρθηκαν φθάνει στα ελληνικά σύνορα χωρίς να είναι εφοδιασμένο με πράσινη κάρτα,είναι υποχρεωτική η συνοριακή ασφάλιση.
Ο ιδιοκτήτης,ο κάτοχος και ο οδηγός του αλλοδαπού ζημιογόνου αυτοκινήτου ευθύνονται για την αποζημίωση του παθόντος τρίτου και η αγωγή που στρέφεται εναντίον τους εκδικάζεται από το αρμόδιο Ελληνικό δικαστήριο.
Τα προαναφερθέντα ισχύουν για τις περιπτώσεις που το ζημιογόνο αυτοκίνητο είναι αλλοδαπό και το ατύχημα γίνεται στην Ελλάδα. Ας δούμε όμως τι γίνεται στην περίπτωση που ένα αυτοκίνητο με τόπο συνήθους σταθμεύσεως την Ελλάδα προκαλέσει ατύχημα στο εξωτερικό.
Για να είναι καλυμμένο το ημεδαπό αυτοκίνητο στο εξωτερικό,πρέπει να έχει έγκυρη ασφαλιστική κάλυψη στην Ελλάδα και να είναι οπωσδήποτε εφοδιασμένο με πράσινη κάρτα,δηλαδή το πιστοποιητικό διεθνούς ασφάλισης που χορηγείται βάσει σύμβασης για την επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης στο εξωτερικό. Αυτή η υποχρέωση ισχύει και για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν το ημεδαπό όχημα προκαλέσει ατύχημα σε χώρα για τα αυτοκίνητα της οποίας δεν γίνεται έλεγχος ασφάλισης,εκτός από τον ιδιοκτήτη,κάτοχο και οδηγό του ημεδαπού οχήματος,ευθύνεται και η ελληνική (ή εδρεύουσα στην Ελλάδα) ασφαλιστική εταιρεία,καθώς και το ΓΔΑ. Αν το ημεδαπό όχημα δεν είναι εφοδιασμένο με πράσινη κάρτα,τόσο η ασφαλιστική εταιρεία όσο και το ΓΔΑ έχουν δικαίωμα αναγωγής κατά του ιδιοκτήτη,του κατόχου και του οδηγού του ανασφάλιστου για το εξωτερικό οχήματος.Αν το ημεδαπό όχημα προκαλέσει ατύχημα σε άλλη χώρα, η οποία όμως έχει συνάψει σύμβαση με το ΓΔΑ της Ελλάδας,ο ζημιωθείς δικαιούται να αποζημιωθεί απ΄ευθείας από το ΓΔΑ,εφόσον το ημεδαπό όχημα είναι εφοδιασμένο με πράσινη κάρτα. Σχεδόν πάντοτε όμως,το ΓΔΑ της Ελλάδας καταβάλλει στο ΓΔΑ της χώρας όπου έγινε το ατύχημα τα ποσά που υποχρεώθηκε το τελευταίο να καταβάλει στον ζημιωθέντα.
Νίκος-Τρυπιάς Αλεξάνδρου
Δικηγόρος
Νομικά άρθρα σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα από τον Δικηγόρο παρ΄Αρείω Πάγω Νικόλαο-Τρυπιά Αλεξάνδρου